29 Nov เรื่องเล่าชาวเรือ: สัญลักษณ์สมอเรือ
สมอเรือ
สมอเรือเป็นสัญลักษณ์ของทหารเรือและชาวเรือตั้งแต่เมื่อใดและทำไม…จึงมีโซ่สมอพัน ?
เดิมเป็นเครื่องหมายบนธงประจำตำแหน่งของ Lord Howard of Effington (ซึ่งเป็นผู้ที่มีส่วนในการรบกับกองเรือ Armada ของสเปนในปี 1588 และได้รับชัยชนะ) ในปี ค.ศ.1601 เมื่อเขาได้รับตำแหน่ง Lord High Admiral (จอมพลเรือสมัยเก่าของสหราชอาณาจักร ปัจจุบันคือเจ้าชาย Philip Duke of Edenburgh พระสวาสามีของ Queen Elizabeth II) จึงใช้เป็นธงประจำตำแหน่งของ Effington ซึ่งมิได้มีรูปสมอล้วน ๆ แต่เป็น Fouled anchor
คำว่า foul ศัพท์ชาวเรือหมายถึง ทำติด ทำยุ่ง พัน หรือโดยทั่ว ๆ ไป มีความหมายว่าบางสิ่งบางอย่างผิดพลาดหรือยุ่งยาก ศัพท์คำนี้ใช้กันมาตั้งแต่ยุคเรือใบ ดังนั้น fouled anchor จึงเป็นสภาวะของสมอเรือ ซึ่งถูกเชือกหรือโซ่สมอพัน โดยความหมายแล้วเป็นสิ่งที่ไม่พึงประสงค์ของชาวเรือ ซึ่งทำให้สมอไม่กินดิน หรือสมอเกาได้ ต่อมาธงนี้เป็นสัญลักษณ์อย่างเป็นทางการของกระทรวงทหารเรืออังกฤษ (The Admiralty) ลักษณะของธงมีพื้นที่สีแดงเลือดหมู มี fouled anchor อยู่กลางธงประจำตำแหน่งนี้ จะชักบนเรือที่มีพระราชวงศ์เสด็จประพาสทางทะเล หรือในกรณีที่มีการปล่อยเรือลงน้ำของเรือรบในราชนาวีอังกฤษ
ต้นศตวรรษที่ 18 ตราประจำตำแหน่งของกระทรวงทหารเรืออังกฤษ เดิมเป็นรูปสมอและมีโซ่วางอยู่รอบ ๆ (ไม่ได้พันสมอ) ต่อมาเปลี่ยนแปลงเป็น fouled anchor ประมาณ ค.ศ. 1725 แต่เครื่องหมายเดิมยังคงใช้เป็นตราประทับของกระทรวงทหารเรือ จนกระทั่งปี 1859
ดังนั้น สัญลักษณ์ของทหารเรือและชาวเรือ ที่มีเชือกหรือโซ่พันสมอ จึงเป็นสิ่งเตือนใจให้ได้คิดเสมอว่า
จะดำเนินการสิ่งใดต้องกระทำโดยความรอบครอบ มิฉะนั้นสิ่งที่กระทำไปอาจส่งผลต่อส่วนรวม และส่งผลต่อชีวิตรวมทั้งทรัพย์สินได้
ที่มา: นิตยสารนาวิกศาสตร์